در دنیای رقابتی امروز، داشتن یک محصول با کیفیت بالا کافی نیست؛ شما باید بتوانید محصول خود را بفروشید. لازمۀ آن هم داشتن یک استراتژی بازاریابی قوی و مبتنی بر اطلاعات دقیق می‌باشد. اینجاست که بحث تحقیقات بازار به میان می‌آید.
در سال ۲۰۱۲، وقتی که سامسونگ می‌خواست گوشی موبایل «گلکسی اس ۳» را معرفی کند، رقیب قدرتمندش یعنی اپل، گوشی «آیفون ۵» را همزمان معرفی کرد. گلکسی اس ۳ از نظر امکانات بهتر از آیفون بود و اپل با برندینگ قوی، تبلیغات مؤثر و خلاقیتی که در طراحی داشت، توانسته بود مشتریان بالقوه بیشتری را جذب کند.
سامسونگ که خود را در موقعیت شکست می‌دید، به فکر اجرای یک کمپین تبلیغاتی افتاد؛ اما قبل از شروع کمپین تبلیغاتی، در مورد مهم‌ترین خواسته‌های مشتریان اَپِل و نقاط ضعف آیفون جدید بطور جامع تحقیق کرد؛ این تحقیقات به سامسونگ کمک کرد دقیقاً آنچه که می‌تواند رویکرد مشتریان اپل را تغییر دهد، هدف بگیرد و براساس داده‌های بدست‌آمده کمپینی علیه آیفون با عنوان «The Next Big Thing Is Already Here» راه انداخت.
تبلیغات ویدیویی و تبلیغات بنری همه روی امکانات بهتر، صفحه نمایش بزرگ‌تر و احمقانه جلوه دادن (!) خرید آیفون تمرکز کردند. نتیجه این کمپین تبلیغاتی این بود که سامسونگ توانست در سال ۲۰۱۲ بیش از ۵۰ میلیون گوشی گلکسی اس ۳ را بفروشد و اپل را از صدر جدول فروش گوشی‌های هوشمند سرنگون کند.
این تحقیقات همان تحقیقات بازار است که به سامسونگ در شناسایی استراتژی‌های بازاریابی رقیب سرسختش اَپِل کمک کرد.
به یقین الان بیشتر از هر چیزی مشتاق هستید بدانید که تحقیقات بازار چیست؟ و چگونه به شما در دستیابی به اهداف‌تان کمک می‌کند؟ تا پایان این مطلب همراه من باشید.
تحقیقات بازار چیست؟
تحقیقات بازار (MARKET RESEARCH) به معنای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات در مورد بازار هدف، مشتریان، نیازها، رقبا و فرصت‌های موجود است. این اطلاعات به کسبوکارها کمک می‌کند تا استراتژی‌ها و برنامه‌های درست و اصولی را برای عرضه محصولات و خدمات خود طراحی و اجرا کنند. با این تفاصیل باید بگوییم تحقیقات بازار یکی از ابزارهای کلیدی برای رشد و توسعه هر کسب و کار است و آنها کمک می‌کند تا استراتژی‌های بازاریابی و فروش مؤثرتری را طرح‌ریزی و پیاده‌سازی کنند.
تحقیقات بازار یک ابزار قدرتمند برای شناخت بازار، مشتریان و رقبای خود است. با انجام این تحقیقات می‌توانید نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید، فرصت‌ها و تهدیدهایی را که در بازار وجود دارند شناسایی کنید و بهترین راه‌حل‌ها را برای رفع نیازها و خواسته‌های مشتریان پیدا کنید.
این تحقیقات به کسب و کارها کمک می‌کند که درک درستی از بازار و مشتریان خود داشته باشیم و نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهایی که در محیط رقابتی وجود دارد را شناسایی کنیم. بنابراین هر چه این تحقیقات و تحلیل‌ها دقیق‌تر انجام شود، بدون شک مراحل اجرایی در راستای دستیابی به اهداف تعیین شده نیز بهتر و سریع‌تر انجام می‌شود.
تحقیقات بازار می‌تواند به صورت کیفی یا کمی انجام شود:
- تحقیقات کیفی به ما درک عمیق‌تری از انگیزه‌ها، ارزش‌ها و رفتارهای مشتریان می‌دهد.
- تحقیقات کمی به ما اطلاعات عددی و قابل اندازه‌گیری در مورد اندازه بازار، سهم بازار، رضایت مشتریان و غیره می‌دهد.
تحقیقات بازار می‌تواند به صورت اولیه یا ثانویه باشد:
- تحقیقات اولیه: وقتی خودمان در مورد بازار هدف، مشتریان، نیازها، رقبا اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنیم.
- تحقیقات ثانویه: وقتی از اطلاعاتی که قبلا توسط دیگران جمع‌آوری و منتشر شده استفاده کنیم.
تحقیقات بازاریابی چیست؟
تحقیقات بازاریابی (Marketing Research) به شما امکان می‌دهد که با استفاده از داده‌ها و اطلاعات کلیدی، یک سری اقدمات را برای ارتباط آسان‌تر عرضه‌کنندگان محصولات و خدمات با مشتریان هدف طراحی کنید. این داده‌ها و اطلاعات به شما کمک می‌کند که فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در بازار را شناسایی و برای آنها استراتژی تعیین کنید.
تحقیقات بازاریابی همچنین به شما امکان می‌دهد تا اثربخشی استراتژی‌های بازاریابی خود را اندازه‌گیری کرده و در صورت نیاز آنها را بهبود بخشید.
تفاوت تحقیقات بازاریابی و تحقیقات بازار
برخی بازاریابان آماتور، تصور می‌کنند این دو مفهوم یکسان است و در کاربردشان دچار مشکل می‌شوند؛ اما تحقیقات بازار صرفاً یکی از فرایندهای تحقیقات بازاریابی است.
اگر بخواهیم این پو مفهوم را باهم مقایسه کنیم؛ می‌توان گفت:
هر دو مورد از زیرمجموعه‌های حوزه بازاریابی هستند و به عنوان فعالیت‌های پیش از فروش انجام می‌شوند، اما تفاوت‌هایی هم دارند.
در واقع تحقیقات بازاریابی یک مفهوم گسترده و وسیعی دارد و که مجموعه‌ای از فرایندها از جمله تحقیقات بازار را در بر می‌گیرد. البته در برخی موقعیت‌ها مانند قیمت‌گذاری و ویژگی‌های محصول می‌توان این دو مفهوم را یکی در نظر گرفت.
در حالت کلی:
- تحقیقات بازار بر روی یک بازار خاص متمرکز است و به جمع‌آوری اطلاعات در مورد مشتریان، رقبا و روندهای بازار می‌پردازد.
- تحقیقات بازاریابی بر روی چهار عنصر مارکتینگ میکس یعنی محصول، قیمت، مکان و تبلیغ متمرکز است و به شناسایی نیازها، خواسته‌ها و رفتارهای مشتریان می‌پردازد.
- تحقیقات بازاریابی در مقیاسی وسیع‌تر از تحقیقات بازار انجام می‌شود و می‌تواند از تحقیقات بازار به عنوان یکی از منابع خود استفاده کند.
- تحقیقات بازار و تحقیقات بازاریابی هر دو از روش‌های کمی و کیفی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده می‌کنند و می‌توانند از رسانه‌های اجتماعی، نظرسنجی‌ها، گروه‌های کانونی، آزمایش محصول و داده‌های ثانویه بهره ببرند.
تحقیقات بازار آنلاین چیست؟
تحقیقات بازار آنلاین به معنای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و داده‌های مربوط به بازار، مشتریان، رقبا، و فرصت‌های کسب و کار از طریق اینترنت و فناوری‌های دیجیتال است. همانطور که گفتیم این نوع تحقیقات به کسب و کارها کمک می‌کند تا بهتر بازار هدف خود را بشناسند، نیازها و ترجیحات مشتریان را درک کرده و استراتژی‌های مناسب را طراحی کنند.
برای انجام تحقیقات بازار آنلاین، مراحل زیر را می‌توان دنبال کرد:
تعریف هدف تحقیق: در گام اول باید هدف اصلی و سؤالات اساسی تحقیق را مشخص کنید. برای مثال هدف تحقیق شما بررسی بازار جدید است یا اندازه گیری میزان رضایت مشتریان؟
انتخاب روش تحقیق: باید روش مناسبی را برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها انتخاب کنید. برای مثال، می‌توانید از نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها، گروه‌های کانونی، تحلیل محتوا، یا ابزارهای تحلیلی آنلاین استفاده کنید.
جمع‌آوری داده‌ها: باید داده‌های مورد نیاز را از منابع مختلف آنلاین جمع‌آوری کنید. برای مثال، می‌توانید از وبسایت‌ها، شبکه‌های اجتماعی، پایگاه‌های داده باز، یا نظرات مشتریان استفاده کنید.
تجزیه و تحلیل داده‌ها: باید داده‌های جمع‌آوری شده را با استفاده از ابزارهای آماری و تحلیل داده‌ها برسی کرده و نتایج کلیدی، الگوها، و روابط را شناسایی کنید.
نتیجه‌گیری و گزارش نهایی: باید نتایج تحقیق را به صورت کامل و قابل فهم گزارش کنید و در نهایت نکات مهم، پیشنهادات عملی و راهکارهایی برای بهبود را ارائه دهید.
به عنوان مثال برای انجام تحقیقات بازار آنلاین، می‌توانید از سه عنصر زیر استفاده کنید:
تحقیقات کلمه کلیدی
این عنصر به شما کمک می‌کند تا بفهمید که مشتریان یا مخاطبان شما برای یافتن محصولات، خدمات یا محتوای شما از چه عبارت‌هایی در موتورهای جستجو استفاده می‌کنند. با این کار، می‌توانید محتوای وب‌سایت خود را برای قرار گرفتن در نتایج جستجو بالاتر بهینه‌سازی کرده و ترافیک بیشتری جذب کنید.
نظرسنجی و پرسشنامه آنلاین
به کمک این عنصر می‌توانید اطلاعات مستقیم و دقیق از مشتریان یا مخاطبان خود درباره نیازها، رضایت، وفاداری، بازخورد و پیشنهادات آنها کسب کنید. در نتیجه، نقاط قوت و ضعف کسب و کار خود را شناسایی و بهبودهای لازم را اعمال کنید.
لینک‌های رقابتی
این عنصر به شما کمک می‌کند تا رقبای خود را شناسایی و از استراتژی‌ها، برندینگ، محتوا، قیمت‌گذاری و تبلیغات آنها ایده بگیرید. در واقع بدین طریق شما می‌توانید نقاط تمایز خود را از رقبا مشخص کنید و مزیت‌های رقابتی‌تان را افزایش دهید.
مراحل انجام تحقیقات بازار آنلاین چیست؟
گفتیم تحقیقات بازار آنلاین به معنای جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات از منابع مختلف اینترنتی است. این نوع تحقیقات به شما کمک می‌کند تا بازار، رقبا، مشتریان، و فرصت‌های کسب و کار خود را بهتر بشناسید.
برای انجام تحقیقات بازار آنلاین، شما باید چند مرحله را طی کنید. این مراحل عبارتند از:
مرحله اول: انتخاب دقیق پرسونای خریدار
اگر شما از رفتار و احساسات مشتریان و هر چیزی که روی تصمیم‌گیری خرید آنها تاثیر می‌گذارد، شناخت بیشتری داشته باشید، بدون شک می‌توانید به درستی با آنها ارتباط برقرار کرده و محصولات و خدمات موردنیازشان را پیشنهاد دهید. توصیه می‌کنم با توجه به محصولات خود چندین پرسونا آماده کنید و برای هر کدام محتوا و کمپین‌های اختصاصی طراحی کنید.
توجه: پرسونای خریدار براساس سن، جنسیت، شغل، تحصیلات، میزان درآمد و… طراحی می‌شود.
مرحله دوم: برقراری تعامل با مخاطبان هدف
یک پرسونا انتخاب کنید و با آنها وارد تعامل شوید تا بتوانید رفتار و تصمیم گیری‌های‌شان را بطور دقیق تحلیل کنید. برای این کار می‌توانید یه یکی از سه روش زیر را عمل کنید:
- در پیج اینستاگرام‌تان یک نظرسنجی برگزار کنید.
- از کاربران سایت بخواهید پرسشنامه آنلاین پر کنند.
- با آنها تماس گرفته و مصاحبه کنید.
بهترین شیوه برگزاری نظرسنجی آنلاین است.
مرحله سوم: آماده‌سازی سؤالات برای جمع‌آوری داده‌ها
در این مرحله، شما باید داده‌های مورد نیاز خود را از منابع مختلف آنلاین جمع‌آوری کنید. توجه کنید شما باید سؤالات درست و هدفمندی از مخاطب بپرسید تا به هدف‌تان برسید. طراحی پرسشنامه به همین راحتی‌‌ها هم نیست، از یک متخصص کمک بگیرید.
یک نکته خیلی مهم!
سعی کنید سؤالات‌تان متنوع و برای مخاطب شفاف باشد؛ به عنوان مثال از او بخواهید درباره سلایق و نیازهایش، رفتار او هنگام خرید و همچنین عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری خود صحبت کند.
مرحله چهارم:شناسایی ترجیحات مشتریان و بررسی رقبا
در این مرحله، شما باید داده‌های جمع‌آوری شده را به منظور شناسایی نیازها و خواسته‌های مشتریان تجزیه و تحلیل کنید. بعد از آگاهی از ترجیحات و نیازهای مشتریان خود، می‌توانید بازار هدف، بخش‌بندی بازار، موقعیت رقابتی، و ارزش ویژه خود را مشخص کنید.
شک نداشته باشید که با این کار در تعیین استراتژی‌های مناسب برای تولید محصول، قیمت‌گذاری، توزیع و ارتباطات بازاریابی موفق‌تر عمل خواهید کرد.
بررسی رقبا نیز به شما کمک می‌کند تا با روش‌های مختلف بتوانید به صورت همزمان تحلیل خوبی نسبت به بازار، خریداران، محصولات و رقبای خود داشته باشید.
مرحله پنجم:جمع‌بندی نتایج تحقیقات و گزارش نهایی
در این مرحله، شما باید نتایج تحقیق خود را در یک ساختار مشخص و جمع‌بندی شده قرار دهید تا کارشناس بازاریابی بتواند به شما کمک کند. این گزارش بایستی شامل موارد زیر باشد:
- هدف از انجام تحقیقات
- افراد و نمونه‌های بررسی شده
- خلاصه‌ای از شرح عملیات
- بررسی مراحل آشنایی مشتری با محصولات
- ارزیابی نتایج به دست آمده
- عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری مشتری
- تدوین استراتژی و برنامه‌ریزی آتی
بهتر است از نمودارها، جداول و تصاویر مناسب برای نمایش داده‌ها و نتایج استفاده کنید.
حرف آخر
تحقیقات بازار آنلاین یکی از ابزارهای مهم و مؤثر برای کسب‌وکارهای امروزی است که به آنها کمک می‌کند تا بازار خود را بهتر بشناسند و استراتژی بازاریابی دقیق‌تری تنظیم کنند. اما برای انجام تحقیقات بازار آنلاین به صورت حرفه‌ای و کارآمد، بایستی دانش و تجربه کافی در این زمینه داشته باشید. برای آشنایی با ترندهای دیجیتال مارکتینگ انواع کسبوکارها در ربات کلاب آقای تبلیغات عضو شوید.
نکته خاصی هست که این مقاله رو تکمیل‌تر کنه؟