در دنیای امروز، بازارها به سرعت در حال تغییر و تحول هستند. رقابت بین شرکت‌ها برای جلب مشتریان و حفظ سهم بازار، همچنان به یک چالش جدی تبدیل شده است. در این میان، مفهوم تکنیک اثر قیمت صفر (Zero Price Effect) به عنوان یکی از راهکارهای نوین در تبلیغات و بازاریابی در بین کسب و کارها رایج شده است.
با توسعه امکانات فضای مجازی و افزایش استفاده افراد از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات نیز به سمت تغییرات و نوآوری‌های جدید سوق پیدا کرده است. امروزه اغلب روش‌های تبلیغاتی قدیمی کمتر مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که ۹۸٪ پیج های اینستاگرامی با این چالش روبرو شده‌اند. اما ظاهراً تکنیک اثر قیمت صفر قابلیت تحول و تغییرات عمده در رویکردهای تبلیغاتی و فروش را داشته است.
تکنیک اثر قیمت صفر زیر مجموعه ای از فیک مارکتینگ است. در این مقاله، به بررسی کاربردهای تکنیک اثر قیمت صفر یا “رایگان‌سازی” در تبلیغات و بازاریابی، همچنین تأثیرات منفی آن بر مشتریان و تجربه خرید آن‌ها خواهیم پرداخت.
تکنیک اثر قیمت صفر یعنی چی؟
تکنیک اثر قیمت صفر یا “رایگان‌سازی” به عنوان یک استراتژی مهم در حوزه بازاریابی به تدریج جا افتاده است. این تکنیک به عنوان یک وسیله قوی برای جذب مشتریان و افزایش ترافیک به وب‌سایت‌ها و محصولات معرفی می‌شود. اما اثر زیبا ور عین حال مخرب است. چرا؟ در ادامه دلایلش را توضیح خواهم داد.
اما آیا واقعاً در دنیای امروز چیزی به شما به طور کامل رایگان داده می‌شود؟
شاید با خود بگوئید همین اطلاعاتی که در این محتوا می‌خوانید رایگان است و بابت آن هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنید!
به واقعیتی که در پشت پرده این تکنیک قرار دارد نگاه کنیم: هر گونه تعامل با محتواها، حتی اگر به نظر برای شما رایگان به نظر برسد، همراه با هزینه‌های مخفی می‌آید. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به چند مورد زیر اشاره کرد:
- زمان: دیدن یک پست یا محتوا زمان شما را می‌گیرد.
- حجم اینترنت: دسترسی به محتواهای آنلاین همیشه نیازمند مصرف حجم اینترنت است.
- بینایی: مشاهده محتواها نیازمند استفاده از چشمان شما است؛ ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از کامپیوتر و گوشی، مشکلات بینایی برای شما به وجود بیاید.
به طور کلی، این تکنیک تبلیغاتی، احتمالاً در ظاهر جذاب به نظر می‌رسد، اما از طرف دیگر، باعث مصرف غیربرنامه‌ریزی منابع شما می‌شود. بازاریابان از این تکنیک برای جلب توجه شما و ترغیب به خریدهای بیشتر استفاده می‌کنند، حتی اگر این تصمیم‌گیری‌ها به وضوح منطقی نباشند.
تکنیک اثر قیمت صفر به معنای ارائه محصول یا خدمات به مشتریان با قیمت صفر یا به طور رایگان است.
با این تفاسیر می‌توان گفت:
“تکنیک اثر قیمت صفر”در واقع یک استراتژی بازاریابی و تبلیغاتی است که در آن محصولات یا خدمات به نظر می‌رسد که رایگان یا با هزینه بسیار کم ارائه می‌شوند، اما در نهایت مشتریان به سمت انجام خریدهای بزرگ تر سوق داده می‌شود.
این استراتژی اغلب با ترفندهای زیر شروع می‌شود:
- ارائه محتواهای آموزشی رایگان
- نمونه‌های آزمایشی رایگان از محصول
- اشتراک‌های ابتدایی با هزینه کم
در ابتدای کار، اغلب به مشتریان یک ارزشی را به صورت رایگان ارائه می‌دهند و سپس آن‌ها را به خرید سایر محصولات و یا خدمات ترغیب می‌کنند.
همانطور که گفتیم، این استراتژی زیبا و جذاب به نظر می‌رسد، اما در عین حال مخرب و ناپایدار می‌باشد. مشتریان ممکن است احساس کنند که فریب خورده‌اند یا از بی‌ثباتی و تغییرات مداومی که در نهایت منجر به پرداخت هزینه‌های بیشتر می‌گردد، ناراضی شوند.
بررسی تکنیک اثر قیمت صفر: مثال دوره آموزشی
برای بهتر درک کردن تکنیک اثر قیمت صفر، به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید یک شرکت آموزشی آنلاین تصمیم می‌گیرد دوره‌ای را به نام “مهارت‌های کسب و کار آنلاین” به مدت یک ماه به صورت رایگان ارائه دهد. در طول این یک ماه، شما به عنوان مشتری، به مطالب آموزشی دسترسی پیدا می‌کنیدکه برای شما مفید و جالب است.
در لابه لای این دوره، شرکت محصولات جدیدی را به شما معرفی می‌کند و به نوعی شما را به خرید این دوره ترغیب می‌نماید. در اینجا تکنیک اثر قیمت صفر وارد عمل شده است. شرکت ممکن است از اصطلاح‌هایی مانند “فرصت‌های بی نظیر” یا “فقط برای مخاطبان انتخابی” استفاده کند تا در ذهن شما چنین تصوری را ایجاد کند که اگر از این محصولات پیشرفته استفاده نکنید، فرصت‌های عالی را از دست می‌دهید. شما نیز بدون اینکه متوجه اصل قضیه شوید، کلی هزینه بابت دوره‌های مختلف پرداخت می‌کنید. یعنی به طور ناخودآگاه، این روند شما را ترغیب به خریدهایی می‌کند که ممکن است از نظر اقتصادی منطقی نباشد.
حالا، بعد از یک ماه، شرکت دوره رایگان مربوطه را اشتراکی می کند؛ به عنوان مثال یک ماه اشتراک در ازای پرداخت یک میلیون تومان!
با اینکه، مخاطبان دوره، اطمینان دارند که این دوره همیشه مفید و قابل استفاده است، اما به محض اشتراکی شدن، بیشتر از ۸۰ درصد مخاطبان از شرکت در دوره صرف نظر می‌کنند. به این دلیل که آن‌ها تصور می‌کردند این دوره چون به صورت رایگان برگزار می‌شود، در نتیجه برای آن‌ها صرفه اقتصادی دارد؛ بدون اینکه متوجه کلاهی که سرشان رفته، بشوند. (خرید دوره‌های متنوع با قیمت‌های بالاتر)
این نوع تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد رفتاری نشان‌دهنده اقدامی احمقانه است، ولی شما ممکن است به اشتباه این اقدام را به عنوان اقدامی باهوشانه در نظر بگیرید. در حقیقت، این انتخاب شما نشان از عدم آگاهی در مورد تأثیر واقعی این تکنیک دارد، به طوری که شما کلی هزینه پرداخت کرده‌اید، اما خبری از این ندارید.
به زبان عامیانه تر: مخاطب در اقتصاد رفتاری یک اقدام احمقانه انجام داده است، اما تصور می‌کند که خیلی هوشمندانه عمل کرده است.
چند مثال رایج دیگر
در زیر ادامه چند مثال از تکنیک اثر قیمت صفر را برای شما معرفی می‌کنم:
برنامه‌های آموزش آنلاین رایگان با پیوسته‌ی محصولات پولی: شرکت‌های آموزش آنلاین دوره‌های کوتاهی را به صورت رایگان، صرفاً برای جذب مخاطب ارائه می‌دهند. پس از جذب مخاطبین، محتواهای پیشرفته‌تر یا دسترسی به توابع ویژه را به صورت پولی منتشر می‌کنند.
نرم‌افزارهای رایگان با خدمات اشتراکی پولی: برخی از نرم‌افزارها را به صورت رایگان در دسترس قرار می‌دهند، اما برای دسترسی به ویژگی‌ها و خدمات پیشرفته‌تر، کاربران مجبور به پرداخت مبالغ مشخصی می‌شوند.
فیلم‌ها و سریال‌های رایگان با تبلیغات مکرر: برخی از پلتفرم‌های استریمینگ ویدیویی، محتواهایی را به صورت رایگان ارائه می‌دهند اما تبلیغات را به طور مداوم در میان این محتواها قرار می‌دهند تا درآمدزایی کنند.
بازی‌های رایگان با میکروترانزکشن‌های داخل بازی: برخی از بازی‌های رایگان، امکان دسترسی به تجهیزات و ویژگی‌های ویژه را با پرداخت کوچکترین میزان پول (معمولاً به عنوان میکروترانزکشن) ارائه می‌دهند.
سرویس‌های ابری با طرح‌های رایگان و اشتراکی: شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌های ابری ممکن است طرح‌های رایگانی ارائه دهند که حجم محدودی از فضا و امکانات را در اختیار کاربران قرار می‌دهند، و در صورت نیاز به قابلیت‌های بیشتر، اشتراک پولی را پیشنهاد می‌کنند.
اپلیکیشن‌های موبایل با خریدهای داخل برنامه: برخی از اپلیکیشن‌های موبایل رایگان هستند، اما ارائه اقلام مجازی یا قابلیت‌های ویژه را درون برنامه فروش می‌کنند.
این مثال‌ها نشان‌دهنده‌ی چگونگی استفاده از تکنیک اثر قیمت صفر در محصولات و خدمات مختلف هستند.
این مطلب ادامه دارد…
در آینده مطالب بیشتری در این مورد ارائه خواهم داد.
توصیه می کنم برای آموزش نکات مهم و ترفندهای تبلیغات، برگزاری تبلیغات خلاقانه، رشد و توسعه کسب و کارتان و افزایش فروش و …. در کلاب آقای تبلیغات عضو شوید. برای کسب اطلاعات کامل جهت عضویت در کلاب آقای تبلیغات پیج اینستاگرامی آقای تبلیغات را دنبال کنید.
نکته خاصی هست که این مقاله رو تکمیل‌تر کنه؟