گیمیفیکیشن چیست؟ شیوه‌های رایج آن در بازاریابی

گیمیفیکیشن (Gamification) یک مفهوم نسبتاً جدید است؛ خیلی از افراد در پاسخ به سؤال ” گیمیفیکیشن چیست ” به اپلیکیشن‌های موبایلی اشاره می‌کنند.

Gamification در دهه گذشته به عنوان یک ابزار قدرتمند در جذب توجه، مشارکت فعالیت‌ها، و تحریک انگیزه افراد به کار گرفته شده است. این مفهوم نه تنها در عرصه بازی‌سازی بلکه در مختلف زمینه‌های فعالیت انسانی و تجاری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. گیمیفیکیشن از الهام‌گیری از عناصر و مکانیزم‌های بازی‌های ویدئویی استفاده می‌کند تا افراد را به انجام وظایف و فعالیت‌های مشخص ترغیب کند و تجربه آنها را جذاب‌تر کند.

گیمیفیکیشن در حوزه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از آموزش آنلاین تا مدیریت پروژه‌ها و تولید محتوا، و حتی در محصولات و خدمات مختلف صنعتی. این به افراد اجازه می‌دهد تا بهترین نتایج را در کارهای خود بگیرند و به شکلی جذاب‌تر و موثرتر در تعامل با محیط و وظایف خود شرکت کنند. گیمیفیکیشن یکی از ترندهای دیجیتال مارکتینگ در سال ۲۰۲۳ است.

در این مقاله، به معرفی گیمیفیکیشن، فواید آن، نکات کلیدی در پیاده‌سازی و نمونه‌های موفق گیمیفیکیشن خواهیم پرداخت.

گیمیفیکیشن چیست؟مفهوم آن در بازاریابی

گیمیفیکیشن، ترکیبی از دو کلمه “بازی” (Game) و “سیستماتیک” (Systematic) است. این مفهوم به تبدیل فرآیندها، وظایف و ویژگی‌های غیربازی به شکلی که انگیزه‌دهنده و جذاب باشند، اشاره دارد. در واقع، گیمیفیکیشن از اصول طراحی بازی‌ها برای بهبود تجربه کاربری و افزایش مشارکت استفاده می‌کند.

با این تفاسیر می توان گفت:

گیمیفیکیشن (Gamification) یک روش است که در آن عناصر و مفاهیم مشابه با بازی‌ها به یک سیستم یا فرآیند غیربازی اضافه می‌شوند تا افراد را ترغیب کنند به شیوه‌ای مشوق‌کننده و جذاب در آن شرکت کنند. این روش به منظور افزایش مشارکت، انگیزه‌دهی، و تعهد افراد به وظایف یا فعالیت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گیمیفیکیشن در بازاریابی به معنای استفاده از عناصر و اصول بازی در راهبرد بازاریابی و تبلیغات می‌باشد. این روش به منظور جلب توجه مشتریان، افزایش انگیزه‌شان برای خرید، اشتراک‌گذاری اطلاعات، و تعامل با محصولات یا خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این روش به منظور ارتقاء تجربه مشتری (CX) نیز استفاده می‌شود.

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های گیمیفیکیشن، تبدیل کار به یک تجربه سرگرم‌کننده است. از طریق افزودن عناصری مانند امتیازات، برتری‌ها، رتبه‌بندی‌ها، و جوایز، گیمیفیکیشن انگیزه افراد را افزایش می‌دهد و آنها را به انجام وظایف و تکالیف مشخص ترغیب می‌کند. این مفهوم همچنین به ایجاد رقابتی سالم بین افراد و تشویق به همکاری و اشتراک گذاری اطلاعات نیز کمک می‌کند.

عناصر گیمیفیکیشن

امتیازدهی: در این قسمت، افراد امتیازها و امتیازهایی که به عنوان پاداش برای انجام وظایف دریافت می‌کنند، مشاهده می‌کنند. این امتیازها می‌توانند به عنوان نمایشگر پیشرفت یا موقعیت شخصی در سیستم مورد استفاده قرار گیرند.

جایگزینی: افراد می‌توانند از طریق شرکت در مسابقات و رقابت‌ها به جای استفاده از روش‌ها و ابزارهای دیگر، به رقابت پرداخته و در نتیجه به عنوان نفرات برتر شناخته شوند. این رقابت‌ها و مسابقات انگیزه‌بخش‌تری برای شرکت کردن در فعالیت‌ها ایجاد می‌کنند، به این معنی که افراد برای بهبود عملکرد و کسب عنوان‌ها و جوایز تلاش بیشتری می‌کنند.

بخش‌بندی: فعالیت‌ها و وظایف به قسمت‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند و افراد برای انجام هر قسمت امتیاز و پاداش دریافت می‌کنند. این افراد را ترغیب می‌کند تا به تدریج به اهداف اصلی نزدیک‌تر شوند.

نمایش وضعیت: شرکت‌کنندگان می‌توانند وضعیت فعلی خود را در یک سیستم نمایش داده شده ببینند. این نمایش وضعیت می‌تواند محرکی برای تلاش بیشتر باشد.

پاداش‌ها و انگیزه‌ها: علاوه بر امتیازها، انگیزه‌های دیگری نیز می‌توانند به عنوان پاداش‌ها برای شرکت‌کنندگان ارائه شوند، مانند جوایز مالی، تخفیف‌ها، یا تجربیات منحصر به فرد.

گیمیفیکیشن معمولاً در محیط‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله آموزش، سازمان‌های تجاری برای افزایش مشتریان، مدیریت زمان، بهبود سلامتی، و بسیاری از حوزه‌های دیگر. این رویکرد به عنوان یک ابزار موثر برای ترغیب به عملکرد بهتر و ایجاد تجربیات مشوق‌کننده برای افراد شناخته می‌شود.

چگونه از گیمیفیکیشن استفاده کنیم؟

استفاده از گیمیفیکیشن به عنوان یک ابزار برای افزایش مشارکت و تعامل مخاطبان یا مشتریان شما می‌تواند در انواع مختلف کسب و کار و فعالیت‌ها مفید باشد.

در ادامه، مراحل مهم برای استفاده از گیمیفیکیشن را برای شما توضیح می‌دهم:

تعریف هدف

ابتدا باید هدف اصلی خود را برای استفاده از گیمیفیکیشن مشخص کنید. آیا می‌خواهید مشتریانتان را ترغیب به خرید کنید؟ یا می‌خواهید افراد را به مشارکت فعال در یک برنامه یا کمپین وادار کنید؟

شناخت مخاطب

برای موفقیت در گیمیفیکیشن، باید مخاطبان خود را به خوبی بشناسید. موازنه‌گری مخاطبان، نیازها، ترجیحات و رفتارهای آن‌ها بسیار مهم است.

انتخاب عناصر گیمیفیکیشن

انتخاب عناصری مانند نقاط، سطوح، بادگیرها، مدال‌ها و… برای افزایش مشارکت مخاطبان بسیار مهم است. این عناصر باید با هدف و مخاطبانتان همخوانی داشته باشند.

طراحی چالش‌ها

چالش‌ها و وظایفی که مخاطبان باید انجام دهند برای کسب امتیاز یا پاداش باید مهیا شوند. این چالش‌ها باید جذاب باشند و به مرور زمان دشوارتر شوند.

تعیین جوایز

جوایز و پاداش‌هایی که به مخاطبان در ازای انجام چالش‌ها و وظایف اعطا می‌شود، باید جذاب و ارزشمند باشند. این جوایز می‌توانند امتیازات، تخفیف‌ها، محصولات رایگان و… باشند.

مانیتورینگ و ارزیابی

باید مداوم عملکرد گیمیفیکیشن را نظارت کرده و اثربخشی آن را ارزیابی کنید. از ابزارها و معیارهای مشخص برای اندازه‌گیری پیشرفت استفاده کنید.

اضافه کردن عناصر جدید

برای حفظ جذابیت و انگیزه مخاطبان، عناصر جدیدی به گیمیفیکیشن اضافه کنید و چالش‌ها و جوایز را به روز کنید.

ترسیم مسیر پیشرفت

برای مخاطبان، مسیری واضح برای کسب امتیازات و پیشرفت باید مشخص باشد. این مسیر پیشرفت را به صورت گرافیکی یا توضیحاتی برای مخاطبان نمایش دهید.

تحلیل داده‌ها

از داده‌ها و آمارها برای درک عملکرد گیمیفیکیشن و اصلاح استراتژی‌های خود استفاده کنید.

اشتراک‌گذاری تجربه

تجربه گیمیفیکیشن را با مخاطبان خود به اشتراک بگذارید و از بازخوردهای آن‌ها بهره‌بری کنید.

تطابق با متغیرهای زمانی

برای ابزارها و استراتژی‌های گیمیفیکیشن خود، تطابق با متغیرهای زمانی مهم است. به تغییرات بازار، فصلی و مواجهه با نیازهای جدید مخاطبان پاسخ دهید.

با رعایت این مراحل و تطابق با نیازها و هدف‌های خود، می‌توانید از گیمیفیکیشن به عنوان یک ابزار موثر برای افزایش مشارکت و انگیزه مخاطبانتان استفاده کنید.

نکات کلیدی در پیاده‌سازی گیمیفیکیشن

1. مخاطبان را در نظر بگیرید: برای موفقیت در پیاده‌سازی گیمیفیکیشن، باید نیازها و علاقه‌های مخاطبان خود را در نظر داشته باشید.
2. ارتباط با هدف: هدف گیمیفیکیشن باید با هدف اصلی برنامه یا خدمت مطابقت داشته باشد و به بهبود آن کمک کند.
3. تنوع در انگیزه‌ها: از تنوع در جوایز و امتیازدهی استفاده کنید تا تمام مخاطبان ترغیب به مشارکت کنند.

مزایای استفاده از گیمیفیکیشن

گیمیفیکیشن یک روش استفاده از عناصر بازی در سیستم‌ها یا برنامه‌ها به منظور افزایش انگیزه و مشارکت کاربران است. این روش در محیط‌های مختلفی از برنامه‌های کاربردی موبایل گرفته تا آموزش آنلاین و حتی محیط کاری به کار می‌رود. مزایای استفاده از گیمیفیکیشن عبارتند از:

افزایش انگیزه

گیمیفیکیشن با ارائه اهداف مشخص، امتیازها و پاداش‌ها، کاربران را به انجام وظایف و فعالیت‌های مشخص ترغیب می‌کند. این افزایش انگیزه می‌تواند در مواقعی که کاربران به تنهایی انگیزه کافی برای انجام کار ندارند، مفید باشد.

افزایش مشارکت

با ایجاد رقابت و تعامل اجتماعی بین کاربران، گیمیفیکیشن می‌تواند مشارکت و مشارکت فعالیت‌ها را افزایش دهد. این امر معمولاً در سایت‌ها و برنامه‌های اجتماعی، بازاریابی اجتماعی و آموزش آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تعامل بیشتر با برند

گیمیفیکیشن می‌تواند مشتریان را به تعامل بیشتر با برند و محصولاتشان ترغیب کند. این تعامل می‌تواند به توسعه ارتباطات مثبت با مشتریان منجر شود و باعث ایجاد ارتباطی عمیقتر و پایدارتر با آنها شود.

افزایش آگاهی

با ارائه اطلاعات و آموزش‌های مرتبط با بازی، افراد بیشتری اطلاعات جدید یاد می‌گیرند و مطلع می‌شوند. این بهبود آگاهی می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر و انجام وظایف با کیفیت‌تر کمک کند.

تعیین وظایف

با استفاده از گیمیفیکیشن، می‌توان وظایف و اهداف را به شکلی جذاب و جذاب تعریف کرد. این می‌تواند باعث افزایش مشارکت و انگیزه افراد در انجام آن وظایف شود.

افزایش نرخ تبدیل

با ترکیب گیمیفیکیشن با استراتژی‌های بازاریابی، می‌توان نرخ تبدیل مشتریان را افزایش داد. به عنوان مثال، ارائه تخفیف‌ها یا پاداش‌های خاص به مشتریانی که وظایف معینی را انجام می‌دهند، می‌تواند به ترغیب مشتریان به انجام اقدامات مدنظر کمک کند.

ایجاد تجربه کاربری بهتر

گیمیفیکیشن می‌تواند تجربه کاربری را جذاب‌تر و پویاتر کند. با اضافه کردن عناصر بازی مانند مراحل، مسابقات و مهمانی‌ها، کاربران ممکن است تجربه مثبت‌تری از محصول یا خدمت دریافت کنند.

افزایش مشتریان و فروش

استفاده از گیمیفیکیشن می‌تواند منجر به جذب مشتریان جدید و افزایش فروش محصولات یا خدمات شود. این امر معمولاً در ارتقاء برنامه‌های وفاداری مشتریان و برنامه‌های پاداش مصرف‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جمع‌آوری داده‌های ارزشمند

گیمیفیکیشن می‌تواند به جمع‌آوری داده‌های مرتبط با عملکرد کاربران کمک کند. این اطلاعات می‌توانند در بهبود محصولات و خدمات، بهینه‌سازی فرآیندها و ارتقاء تجربه کاربری مفید باشند.

گیمیفیکیشن می‌تواند در محیط‌های مختلفی کمک به افزایش مشارکت، انگیزه، و تعامل کاربران کند و به مشتریان جذب شده و ارتقاء تجربه آن‌ها کمک کند. با این حال، باید توجه داشت که طراحی و اجرای گیمیفیکیشن باید با دقت انجام شود تا از اثربخشی و موفقیت آن مطمئن شوید و تجربه کاربری را بهبود ببخشید.

چگونه گیمیفیکیشن را در استراتژی بازاریابی خود پیاده کنیم؟

گیمیفیکیشن به عنوان یک ابزار موثر در استراتژی بازاریابی می‌تواند به تعامل کاربران با برند شما کمک کرده و ایجاد رشد و وفاداری بیشتری در مشتریان داشته باشد.

در ادامه، سه مرحله کلی برای پیاده‌سازی گیمیفیکیشن در استراتژی بازاریابی شما آورده شده است:

طراحی یک بازی ساده

• برای شروع، باید یک بازی ساده و مشوقی طراحی کنید که به کاربران امکان مشارکت و شرکت کردن در فعالیت‌های مرتبط با محصول یا خدمات شما را بدهد.
• این بازی می‌تواند یک اسکرچ کارت آنلاین، مسابقه‌ای کوچک یا حتی یک اپلیکیشن بازی باشد.

تعیین هدف و استراتژی گیمیفیکیشن

• باید ابتدا هدف‌های خود را با دقت مشخص کنید. این هدف‌ها ممکن است شامل افزایش تعامل کاربران با برند، افزایش میزان مشتریان جدید، افزایش وفاداری مشتریان، افزایش میزان معاملات فروش، یا هر هدف دیگری که شما مد نظر دارید، باشد.
• سپس، استراتژی گیمیفیکیشن را مطابق با اهداف تعیین شده ایجاد کنید. این استراتژی باید شامل نحوه امتیازدهی به کاربران، جوایز و مزایای ارائه شده به برند، و نیز عوامل مشوقی مانند رتبه‌بندی، بردن جوایز، یا اشتراک‌گذاری فعالیت‌ها در رسانه‌های اجتماعی باشد.

مشورت با افراد حرفه‌ای در طراحی بازی

• به عنوان مرحله‌ی مهم بعدی، باید با افرادی که در طراحی بازی حرفه‌ای و تجربه دارند مشورت کنید. این افراد می‌توانند به شما در ایجاد بازی مشوق و جذاب کمک کنند.
• همچنین، آنها می‌توانند شما را در تعیین نکات فنی مانند تعیین امتیازات، سیستم‌های پاداش، چگونگی انجام مسابقات و چالش‌ها، و همچنین رفع اشکال‌های بازی راهنمایی کنند.

در نهایت، پیاده‌سازی گیمیفیکیشن نیاز به نظارت و ارزیابی مداوم دارد تا مطمئن شوید که استراتژی شما مؤثر است و به اهداف بازاریابی شما کمک می‌کند. همچنین، باید به بازخورد کاربران گوش کنید و مطابق با آن تغییرات لازم را اعمال کنید تا تجربه کاربری بهبود یابد.

گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ

گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ یک روش استفاده از عناصر و مفاهیم مشابه با بازی‌ها در محتوای مارکتینگ و تبلیغاتی است تا مخاطبان را به اشتراک‌گذاری، تعامل، و عملکرد مشخصی ترغیب کند. این رویکرد با استفاده از عناصری همچون رقابت، پاداش، پیشرفت، و تعامل با مخاطبان به منظور افزایش مشارکت و وفاداری آن‌ها در محتواهای مارکتینگی اجرا می‌شود.

در ادامه به برخی از راه‌های استفاده از گیمیفیکیشن در دیجیتال مارکتینگ اشاره شده است:

برندیفیکیشن (تبلیغات در بازی)

در این روش، برند‌ها با همکاری با توسعه دهندگان بازی‌ها یا پلتفرم‌های بازی، تبلیغات خود را در داستان یا دنیای بازی جای می‌دهند. این تبلیغات معمولاً به طور نیمه طبیعی و یا در قالب عناصر مشابه بازی، مخاطبان را به خود جلب می‌کنند.

تولید یک رسانه با اهداف تبلیغاتی یا فروش

گیمیفیکیشن می‌تواند به عنوان یک راهکار تبلیغاتی تلفیقی عمل کند. برای مثال، یک وبسایت می‌تواند عناصر گیمیفیکیشنی مانند امتیازدهی به کاربران بر اساس مشارکت ویانده به آن‌ها تخفیف‌ها یا پاداش‌های ویژه ارائه دهد تا کاربران را به خرید محصولات یا مشارکت فعال در محتوا ترغیب کند.

طراحی بازی‌های تبلیغاتی

ایجاد بازی‌های تبلیغاتی می‌تواند یک روش موثر برای جذب و تعامل با مخاطبان باشد. این بازی‌ها معمولاً در برنامه‌ها و وبسایت‌ها به کار می‌روند و مخاطبان را به انجام وظایف خاصی می‌انگارند تا به عنوان مثال نام برند یا محصول را به یاد بگیرند.

درگیر کردن کاربران با سایت

از گیمیفیکیشن می‌توان در طراحی وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها برای افزایش درگیری و وفاداری کاربران استفاده کرد. این شامل ایجاد مسابقات آنلاین، برنامه‌های پاداش برای مشارکت فعال کاربران، و ایجاد سیستم‌های امتیازدهی و رتبه‌بندی کاربران می‌شود.

شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن یک روش است که در آن عناصر بازی و مسابقه به فرآیندها و تعاملات غیربازیگوشانه اعمال می‌شوند تا افراد را ترغیب به مشارکت فعال کنند و انگیزه آن‌ها را افزایش دهند. این رویکرد به عنوان یک ابزار مؤثر برای ایجاد تعهد، ترغیب به یادگیری، افزایش اشتیاق، و تحقق اهداف کاربران در مختلف حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چهار شیوه رایج گیمیفیکیشن توضیح داده شده است:

پاداش‌دهی و امتیازدهی (Reward and Points)

در این شیوه، افراد برای انجام وظایف خاص یا دستیابی به اهداف مشخص امتیازات و پاداش‌ها دریافت می‌کنند. این امتیازات می‌توانند در سیستم رتبه‌بندی قرار گیرند و باعث رقابت و تشویق شرکت‌کنندگان به بهبود عملکرد شود.

مسابقات و رقابت‌ها (Competitions and Challenges)

با برگزاری مسابقات و چالش‌ها، افراد به رقابت با یکدیگر ترغیب می‌شوند. این مسابقات می‌توانند با جوایزی جذاب همراه شوند تا افراد بیشتر تلاش کنند و در نهایت بهبود عملکرد خود را تجربه کنند.

پروگرسیون (Progression)

در این شیوه، افراد به صورت مرحله‌ای و با پیشرفت در فعالیت‌ها و وظایف خود، سطوح جدیدی از دستاوردها و امتیازات را بدست می‌آورند. این سیستم افراد را به ادامه فعالیت‌ها ترغیب می‌کند تا به سطوح بالاتر دست یابند.

نمایش داده‌ها و اطلاعات (Data Display and Information)

ارائه داده‌ها و اطلاعات مرتبط با عملکرد و پیشرفت افراد به صورت گرافیکی و جذاب می‌تواند انگیزه آن‌ها را افزایش دهد. نمودارها، نمودارها و گزارش‌های تعاملی به کاربران اجازه می‌دهند تا پیشرفت خود را به صورت واضح ببینند و برای بهبود آن تلاش کنند.

این چهار شیوه از شیوه‌های رایج گیمیفیکیشن هستند و می‌توانند به تطبیق با شرایط و اهداف خاص هر پروژه تغییر یابند. به کمک گیمیفیکیشن، سازمان‌ها و توسعه‌دهندگان می‌توانند تجربه کاربری را بهبود ببخشند و مشتریان و کاربران را به عنوان یک بخش مهم از فرآیند مشارکت کردند.

حرف آخر

گیمیفیکیشن به عنوان یک ابزار موثر در دیجیتال مارکتینگ می‌تواند به افزایش مشارکت مخاطبان، ایجاد ارتباط نزدیک‌تر با مشتریان، و افزایش فروش و درآمد کمک کند. با این حال، برای موفقیت در استفاده از گیمیفیکیشن، باید به دقت به نیازها و ترجیحات مخاطبان و همچنین اصول طراحی بازی‌ها توجه کرد.

توصیه می‌کنم در پیج اینستاگرامی علی ساده‌بافی (آقای تبلیغ/ آقای تبلیغات)، بحث‌های جنجال برانگیز ایشان درباره دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات در سوشیال مدیا را دنبال کنید.